Zrozumienie mechanizmów, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na ruchy walut jest kluczowe do skutecznego tradingu ma rynku Forex. Zmiennych powodujących wahania na rynku walutowym jest bardzo wiele, możemy je jednak pogrupować, by móc w lepszy sposób wykorzystywać te figury do realnej gry. Poprzednie części edukacyjnego wątku:
- [EDUKACJA] Jak zacząć grę na Forex?
- [EDUKACJA] Teoria rynku Forex (część 1)
- [EDUKACJA] Teoria rynku Forex (część 2)
- [EDUKACJA] Analiza techniczna (część 1)
- [EDUKACJA] Analiza techniczna (część 2)
Czynniki geopolityczne
Są jedne z najtrudniejszych do przewidzenia w obecnej sytuacji. Ilość różnego rodzaju konfliktów zbrojnych w wielu częściach świata powoduje, iż ryzyko to znacząco wzrosło w ostatnim czasie. Z drugiej strony są to jedne z najprostszych do zrozumienia czynników jakie mogą oddziaływać na kurs walutowy. Mówiąc o geopolityce mamy również na myśli sytuacje bieżącej polityki prowadzonej w poszczególnych krajach. Wpływ wyborów parlamentarnych może mieć duży wpływ na notowania danej waluty, gdyż implikują one (wyniki wyborów) czasami zmianę władz, a co za tym idzie niepewność w stosunku do szeroko rozumianej polityki gospodarczej. Ostatnimi przykładami takich zachowań mogą być przedwczesne wybory prezydenckie i parlamentarne w Grecji, referendum ws. secesji Szkocji i ws. Brexitu, które przyczyniły się do dość dużej przeceny brytyjskiego funta.
Sprawdź: Inwestuj na najnowszej platformie handlowe dostępnej na rynku!
Powyższe aspekty są jednak tymi pokojowymi, aczkolwiek nie zapominajmy również o stricte zbrojnych konfliktach, których skutki mogą być katastrofalne dla walut krajów w nich uczestniczących. Najlepszym przykładem jest wojna między Rosją, a Ukrainą, która doprowadziła do potężnego zachwiania systemu finansowego Federacji Rosyjskiej za sprawą bardzo dużej inflacji. Wzrost poziomu cen wraz z niepewną sytuacją gospodarczą przyczynił się do odpływu kapitału i w konsekwencji do znacznej wyprzedaży rubla, mimo rekordowo wysokich stóp procentowych. Dewaluacja nie ominęła również ukraińskiej hrywny, których do kupna jednego dolara na początku 2014 roku potrzeba było nieco ponad 8, zaś rok później kurs ten skoczył do nawet 28 hrywien za dolara.
Czynniki geopolityczne mają wpływ również na inne rynki, które niekiedy są silnie skorelowane (dodatnio lub ujemnie) z rynkiem walutowym. W tej kwestii warto przytoczyć działania zbrojne na bliskim wschodzie w krajach arabskich, które mają duży wpływ na zmienność cen ropy naftowej. Z kolei wahania na innych rynkach finansowych czy też surowcowych mogą oznaczać diametralną różnicę w kursie walutowym, stąd tak ważne jest zrozumienie tych kwestii.
Czynniki makroekonomiczne
Mówiąc o czynnikach makroekonomicznych mamy na myśli wszelkie dane publikowane przez odpowiednie instytucje w poszczególnych krajach (lista najważniejszych danych makro publikowanych w danych krajach przedstawiona będzie w drugiej części wpisu “Co wpływa na zmiany kursów walut?”). Jednak jak to zwykle bywa, nie wszystkie dane są tak samo istotne w każdym kraju z punktu widzenia rynku walutowego. Możemy jednak znaleźć jeden wspólny mianownik, który będzie swoistym wyznacznikiem dla ruchów każdej waluty, a jest nim stopa procentowa. Na rynku Forex jednak zdecydowanie większy wpływ ma nie aktualnie obowiązująca stopa ustanowiona przez bank centralny (w Polsce stopa referencyjna), ale oczekiwana realna stopa procentowa.
Tutaj właściwie dotykamy sedna głównego czynnika warunkującego zmiany kursu walutowego. Dlaczego wysokość realnej (z uwzględnieniem aktualnej stopy inflacji) stopy procentowej jest tak ważna dla kursu walutowego? Odpowiedź jest bardzo prosta – wyższa realna stopa zwiększa rentowność depozytów utrzymywanych w danej walucie, przez co zwiększa popyt na nią. Innymi słowy im wyższa realna stopa procentowa tym większy potencjalny zysk z ulokowania tych środków. W tym miejscu warto powiedzieć kilku słów o tzw. carry trading. Jest to strategia polegająca na kupnie pewnej ilości waluty o wyższym oprocentowaniu, której to zakup finansowany jest walutą o niższej stopie, zaś różnica wysokości stóp obowiązujących w danych krajach jest zyskiem inwestora dokonującego takiej transakcji. Wróćmy jednak do naszych rozważań na temat wpływu wysokości stopy procentowej na kurs walutowy. Skoro wiemy już, że czynnik ten jest jedną z najważniejszych zmiennych wpływających na kurs, zachodzi pytanie w jaki sposób prognozować jego zmiany.
W tym miejscu zaczyna się najtrudniejszy etap całej układanki, albowiem na zmianę rynkowej stopy procentowej wpływ ma bardzo wiele najróżniejszych bodźców, wszystko jednak sprowadza się do poziomu inflacji. To właśnie stopa inflacji ma prawdopodobnie największy wpływ na zmiany wartości rynkowych stóp procentowych. Wyższy poziom inflacji w danym kraju najczęściej prowadzi do aprecjacji danej waluty (warunkiem jest zmiana stopy inflacji w akceptowanym przez bank centralny korytarzu i nie dotyczy długiego okresu), gdyż rosną oczekiwania w stosunku do podniesienia stóp procentowych przez bank centralny, którego zadaniem jest utrzymywanie stabilnego poziomu cen (np. EBC). Analogicznie w drugą stronę, gdy odczyty wskaźników inflacyjnych są coraz niższe rośnie presja na luzowanie polityki pieniężnej, co skutkuje najczęściej deprecjacją waluty.
Sprawdź również: 90 pipsów w 30 sekund. Dlaczego warto znać zdanie innych?
Jednak czekając na zmiany nominalnych poziomów stóp, które ustanawia bank centralny jesteśmy opóźnieni w stosunku do reakcji na rynku walutowym. Mówiąc inaczej bardzo często samo podniesienie lub obniżenie stóp przez bank centralny nie ma już tak dużego wpływu na kurs walutowy (chyba, że zmiany te są zupełnie nieoczekiwane przez rynek i nie wynikają z sytuacji gospodarczej – przykładem może być Rosja, która na początku 2014 roku podnosiła stopy do bardzo wysokich poziomów by bronić się przed odpływem kapitału, a mimo to rosyjski rubel osłabiał się) jak wcześniejsze odczyty figur makroekonomicznych implikujących przyszły ruch stóp. Jak zatem próbować przewidywać ruchy walutowe na podstawie przyszłych zmian w stopach procentowych? Najlepszym prognostykiem mogą być zmiany notowań kontraktów na stopę procentową.
Zmiany rynkowych stóp procentowych
Warto zwracać uwagę na kilka rynków mogących wskazać nam przyszły ruch na danej parze walutowej. Pierwszym z nich jest rynek obligacji rządowych danego państwa, a konkretnie zmiany ich rentowności. Wzrost rentowności długu sprzyja napływowi kapitału (rośnie dochodowość z tytułu posiadanych papierów skarbowych) co powinno przełożyć się również na wzrost kursu waluty tego kraju za sprawą większego popytu na nią.
Drugim i trzecim rynkiem są bardzo podobne do siebie FRA i IRS. Co kryje się za tymi skrótami? Notowania FRA (Forward Rate Agreement) na stopę procentową są kontraktem typu „za jakiś czas na jakiś czas”, mówiąc prościej dwie strony uzgadniają między sobą wysokości przyszłych stóp procentowych po której mogą deponować środki (sprzedaż FRA) lub finansować dane przedsięwzięcie (kupno FRA). Kontrakty te wykorzystywane są również jako zabezpieczenie przed zmiennością stóp. Gdy spodziewamy się wzrostu stóp i chcemy się przed nią zabezpieczyć to kupujemy FRA, dzięki któremu strata spowodowana niekorzystnie wysoką stopą będzie rekompensowana dochodem z tytułu transakcji na rynku FRA. Przykładowa stawka kontraktu FRA ma następującą postać: 3×6 – oznacza to, że okres odsetkowy zaczyna się za trzy miesiące i kończy za sześć miesięcy. Co ważne stawki FRA obrazują przyszłą, oczekiwaną, nominalną stopę procentową jaką może ustanowić bank centralny, stąd tak duża korelacja z rynkiem walutowym. Jak to wygląda w praktyce?
Na powyższym wykresie widzimy kurs pary GBPUSD oraz różnicę notowań stawek FRA 6×9 dla funta i dolara. Każda dywergencja pojawiająca się miedzy oboma wielkościami stanowi potencjalną okazję do zagrania pod kątem fundamentalnym (warto jednak weryfikować tę zależność z aktualną sytuacją techniczną i szeroką analizą fundamentalną). Skąd taka zbieżność? Wzrost stawek dla danej waluty powoduje zwiększenie oczekiwań na faktyczne zacieśnianie polityki monetarnej przez bank centralny, co najczęściej spotyka się z aprecjacją tejże waluty. Rynek zatem dyskontuje szansę na podwyżkę lub obniżkę stóp na bieżąco, dlatego tak ważna jest możliwość przewidzenia przyszłego ruchu stóp (jaki może dokonać bank centralny), którą daje nam obserwowanie notowań kontraktów FRA, na które dość często zwracam uwagę w serwisie.
Analiza fundamentalna w praktyce: Jak zarabiać na twardych danych makro (ROPA)?
Podobnie sprawa ma się z rynkiem IRS (Interest Rate Swap). Jest to swap stopy procentowej z tym, że kontrakty IRS zawierane są najczęściej na dużo dłuższe okresy (2, 5, a nawet 10 lat) w odróżnieniu od FRA. Zasada działania polega na możliwości zamiany stałej stopy procentowej na zmienną stopę z pewną stałą marżą, którą najczęściej jest pewna stopa z rynku międzybankowego. Na koniec zagadnień dotyczących FRA i IRS przykład jak interpretować notowania stawek:
- FRA 9×12 na poziomie 0,66% – oznacza, że rynek stopy procentowej oczekuje, że stopa ustalana przez bank centralny będzie na poziomie 0,66% w perspektywie 9 kolejnych miesięcy. Zatem jeśli obecna główna stopa wynosi np. 0,25% oznacza to wycenianie na chwilę obecną 41 punktów bazowych podwyżki prze rynek FRA. Zatem można stwierdzić, że rynek wycenia około 1,5 podwyżki stóp o 25pb. każda.
- IRS 2Y na poziomie 0,8% – oznacz, iż rynek IRS oczekuje, iż stopa ustalana przez bank centralny będzie na poziomie 0,8% w ciągu dwóch lat. W tym przypadku jeśli obecna stopa to wciąż przyjęte 0,25% mówimy, iż rynek stopy procentowej wycenia nieco ponad 2 podwyżki o 25pb. każda.
Z punktu widzenia przewidywań, przyszłych nominalnych ruchów stóp procentowych bardziej wiarygodnym jest rynek FRA ze względu na niższe interwały notowań, możemy więc określać co wycenia rynek w ciągu kolejnych 3, 6, 9 czy 12 miesięcy.